Tohumu alınacak bitkinin meyvesinin iyice olgunlaşması beklenmelidir. Tohum alma yöntemleri kuru tohum alma ve yaş tohum alma olmak üzere iki şekilde gerçekleşir:

Kuru Tohum Alma: Tohumlar bitki üzerinde kuruduktan sonra alınma işlemidir. Kuru tohum alma grubu bitkiler üç gruba ayrılır.

1. Yenilebilir Kuru Tohumlar: Fasulye, nohut, mısır, bezelye ve börülce bu gruba örnek verilebilir. Bu tip bitkilerin hasat edilen ürünleri bizzat tohumdur. Tohumu en kolay alınan bitkilerdir. Bu bitkiler tohumlarını kendi muhafazaları içinde korurlar. Hasat edildikten sonra yemeklik olanlar içerisinden bir sonraki yıl ekim ve dağıtım için tohum kurutularak muhafaza edilir.

2. Dalında Kuruyan Tohumlar: Çiçek açtıktan sonra tohuma giden bitki çeşitleridir. Tahıllar, lahanagiller, turpgiller, havuçlar, maydanoz, kereviz, kişniş, kuzukulağı ve dereotu bu gruba örnek verilebilir.

Bu bitkiler tohum verme zamanı geldiğinde normal boyutunun üzerine çıkan bir yapıda çiçek açarlar. Bu çiçekler daha sonra olgunlaşarak tohuma dönüşür. Tohuma giden dallar iyice kuruduktan sonra kesilerek alınır. Tohumlar sap ve samanından ayırılarak uygun ortamda muhafaza edilir.

3. Uçucu Kuru Tohumlar: Kıvırcık, marul gibi tüylü, uçucu tohumlar bu gruba örnek verilebilir. Oluşma şekli bakımından dalında kuruyan tohumlarla aynıdır. Ancak tohumları uçucu olduğu için olgunlaşma döneminde yakın takip gerekir. Ya da olgunlaşmaya yakın tohumların üzerine kesekâğıdı, bez torba sarılarak tohum kaybı önlenebilir. Bu yöntem tohum hasat zamanını kaçırma endişesi taşınıyorsa dalında tohum alınan bitkiler üzerinde de uygulanabilir.

Yaş Tohum Alma: Bu gruptaki sebzeler tohumlarını etli meyvelerinin içinde saklarlar. Domates, patlıcan, salatalık, acur, kavun, kabak, karpuz ve biber bu gruba örnek verilebilir. Yaş tohum almada domates ve salatalık gibi bitkilerde fermantasyon süreci vardır. Bu tür sebzelerin tohumlarını almak için mümkün olduğunca olgunlaşmalarını beklemek gerekir. Olgunlaşma domateste ve biberde kızarması; kavun, karpuz ve kabakta yenilecek kıvama gelmesi; patlıcan, salatalık ve acurda kendi boyutundan, renginden dönüşerek kartlaşması anlamına gelmektedir. Gerektiği kadar olgunlaşan sebzelerin tohumları çıkartılır ve kurutulur. Yaş tohum almada kaliteli dolu tohum edinmenin püf noktası su testinden geçirmektir.

Yaş Tohum Almada Su Testi: Olgunlaşan bitki içerisinden çıkarılan tohumların kaba çer çöpleri ayrıldıktan sonra bir kap suya konur, dibe oturan tohumlar dolu ve iyi tohumlardır. Suyun üzerinde kalan tohum ve çöpler su ile birlikte boşaltılır. Dibe çöken tohumlar hızlıca kurumaya alınır.

Yaş Tohum Almada Fermantasyon: Yaş tohum alma süreci tamamlandıktan sonra domates ve salatalık gibi sebzelere uygulanır. Alınan tohumlar bir miktar su içerisinde bir iki gün fermente olmaya bırakılır. Su üzerinde ince, beyazımsı bir küf tabakası oluşunca fermantasyon süreci tamamlanmış demektir. Bu yöntemde amaç tohumları kaplayan, çimlenmeyi önleyici jelimsi maddeyi fermantasyon yolu ile eritmektir.

Su içindeki tohumlar dibe çöküp su üzerinde ince, beyazımsı bir küf tabakası oluşunca fermantasyon süreci tamamlanmış olur. Bundan sonra tohumları meyve eti kalıntıları ve küften arındırmak için kaba biraz daha su ilave ederek iyice yıkamak gerekir. Kötü tohumlar, küf ve meyve etiyle birlikte su yüzüne çıkacağından bu işlem birkaç kez tekrarlanır. Daha sonra ince delikli bir süzgeçle suyu süzülen tohumlar yayılarak bir örtü, kâğıt veya en iyisi bir süzgeç teli üzerinde havadar bir ortamda kurumaya bırakılır.